Serial Experiments Lain

 

Kablosuz Kimlik

İnternet hayatımızın bir parçası oldu. İnternetsiz yaşayamaz olduk, hatta internetteki biz ile gerçekteki biz bile farklı olmaya başladı. Serial Experiments Lain dizisinin ana karakteri Lain gibi biz de kendimizi sorgulamalı mıyız? İnternet bizim için nedir? İnterneti kullanıyor muyuz yoksa internette yaşıyor muyuz? Gerçek Dünya hangisi, sanal olan mı gerçek olan mı? İkisini birbirinden ne ayırır ki sonuçta internetteki ben de benim, gerçekteki ben de benim.

 Resim 1

Her günüm internette insanlarla konuşmakla, yeni insanlarla tanışmakla, birileriyle bir şeyleri tartışmakla geçiyor. Arkadaşlarımla geçirdiğim vakitler uzayıp gidiyor, onları daha çok tanıdığımı düşünüyorum ama gerçek hayatta buluştuğumuzda davranışları çok farklı olabiliyor insanların. Birçoğu daha çekingen oluyor mesela. İnternet ne yapıyor da biz böyle farklı kimliklere bürünüyoruz. Kendime bakıyorum da, gerçekten internette bambaşka bir insan olabiliyorum. Daha özgür, daha cesur ve kendi fikirlerini korkmadan ifade edebilen biri oluyorum. Gerçekte ise ne zaman kendi fikrimi belirtecek olsam heyecandan ve tedirginlikten donup kalıyorum. Sanal alem bana yaşama şansı mı sunuyor yoksa tanınmadığım için daha cesur davranabilmemi mi sağlıyor? Aslında kimliğimiz nedir ki bizim? Toplumda kendi fikrimizi belirtemiyorsak bu toplumsal normların bize uyguladığı baskıdır diye düşündüm izlerken. İnternet beni toplumun baskılarından uzak bir aleme taşıyabiliyor. Böylece gerçekten kendim olabildiğimi düşünüyorum. Gerçek ben baskılardan uzakken mi ortaya çıkıyor acaba? Yoksa baskılardan uzaklaştıkça gerçek olduğunu sandığım ama aslında aklına geleni söyleyebilen biri mi oluyorum? Nerede yaşıyorum, ne yapıyorum, aslında kimim... Sorular uzayıp gider fakat sonuca ulaşabilir miyim bilmiyorum. Cevabı bulmak için sanırım doğduğum andan itibaren kendimin farkında olmam lazımdı. Ailede başlayan eğitim, ardından okul, ardından bulunduğum çevre... Bunların her biri beni benden uzaklaştıran şeyler olabilir. Hiçbir şekilde hiçbir şeyden etkilenmeden yaşasam sanal ben gibi özgür mü olurdum? Sanal beni yaratan şeyler de aslında doğumumdan bu yana karşılaştığım şeyler değil miydi? Sadece birazcık rahat nefes almama izin verilmişti.

Kendimi anlamak için sanırım önce interneti ben mi kullanıyorum yoksa o mu beni kullanıyor diye düşünmem lazım sanırım. Çünkü sanal alem de kendi içinde normları ve toplulukları olan bir yer. Her bir uygulamada farklı insan tipleri ve farklı anlayışlar oluyor. Bunlarla beraber, konuşma biçimimizden mizah anlayışımıza kadar her şeyimiz yine bir değişim içine giriyor. Bir yerde güldüğüm şeye diğer yerde gülmeyip ciddi yaklaşmam gerekebiliyor. Hatta yazı yazarken bile bazı uygulamalarda daha serbest olabilirken, bazılarında olabildiğince resmi yazmak zorunda kalıyorum. Gerçek toplumdan kaçıp sanal toplumda kendimi bulmaya çalışırken sanal toplumda da bir etkileşim döngüsüne giriyorum. Böylece her bir sosyal medya uygulamasında farklı kimliğe bürünmüş oluyorum. A uygulamasında ayrı B uygulamasında ayrı oluyor.

Her bir sosyal mecra beni kendi istediği şeye dönüştürüyor, ben ise özgür olduğunu sandığım ama aslında yine birtakım kısıtlamalara uğraşmış beni gerçek sanıyorum. Buradan yola çıkarak internetin bir tutsağı olduğumu anladım. Nereye gidersem gideyim bir şeyler beni değiştirecek. Bir şeyler beni benden uzaklaştıracak bile diyebilirim. İnternetteki özgür ortam bile aslında özgür değilse, kısıtlamalarla beni farklılaştırıyorsa; gerçek beni, kendi başıma tavana bakarak düşünürken mi görebilirim. Ancak o zaman yalnız ve her şeyden uzak olurum. Düşüncelerim bağımsız, her şeyden uzak, sadece kendim... Birçok kişilik, birçok insan ve birçok sanal medya uygulaması. Her biri birer gerçek ama her biri gerçeklikten bir o kadar uzak. Gerçek beni sadece, yatağa uzanıp tavana bakarak sorgulayan ben tanıyor. Sanırım ne sanal ne de dışarıdaki yaşantı beni ben yapıyor. Beni ben yapan şey yalnız kalıp toplumdan, her şeyden   uzaklaşınca gelen düşünceler.

 Resim 2

Her ne kadar kendimi tanıdığımı sansam da, kendimden bir hayli uzaktayım. Dünya üzerindeki her şey beni ben olmaktan alıkoyuyor. Bugün, şimdiki zaman; dün, geçmiş zaman her birinde farklı insanlar, farklı ortamlar ve farklı bir ben. Acaba gelecekte ne olacağım, internetteki beni mi kabulleneceğim yoksa gerçek yaşantıdaki beni mi? Ya da kendi kendime kalıp sorgulamaya devam mı edeceğim bilmiyorum.

Resim 3

Mehmet Onur Can Kaynaklar:

Nakamura, R., Abe, Y., Serial Experiments Lain (1998) Resim 1: Mac R., (2018) www.artstation.com

  Resim 2: SatoshiD, (2017) www.deviantart.com
  Resim 3: Nostalgia. F., (2017) www.deviantart.com